Hoe ga je met koopverslaving om?

Koopverslaving klinkt minder erg als verslaving aan drugs, en is minder slecht voor de gezondheid als een rookverslaving. Toch is iedere verslaving slecht voor je, omdat het je leven op een bepaalde manier beïnvloedt.
Er zijn verschillende andere namen voor koopverslaving, zoals compulsief of obsessief kopen. De officiële term is oniomanie. Als je er niet zo vaak over gehoord hebt, kan je er misschien een beetje lacherig tegenover staan. Iemand die superenthousiast het een na het ander aanschaft, hoe vrolijk wil je het hebben? Helaas is dat vrolijke gevoel bij een koopverslaafde maar van korte duur.

Hoe herken je een koopverslaving?

Zoals bij de meeste verslavingen, is de persoon met de verslaving zich er niet (voldoende) van bewust. Zoals een alcoholist zegt dat ie maar af en toe iets drinkt, een gokverslaafde zegt dat ie op tijd kan stoppen en iemand met een eetverslaving morgen begint met gezond eten.
Een koopverslaving kan heel onschuldig beginnen. Iedereen kan proberen iemand op te beuren met de woorden:”kop op, ga jezelf maar eens lekker verwennen.”
Als je niet lekker in je vel zit, kan je wel eens iets makkelijker een boek (of een paar schoenen, jurk, vul maar in) kopen. De knop kan omgaan, omdat je toch wel erg blij bent met je aankoop. Maar wanneer ben je koopverslaafd?
Hier zijn een paar kenmerken op een rijtje:
-Geen verzet kunnen bieden tegen de drang iets te kopen
-De spanning neemt toe voordat je shopt
-Opgelucht zijn na de aankoop
-Steeds duurdere spullen willen kopen
-Aankopen verstoppen, of doen alsof je iets al heel lang hebt
-Schaamte over je eigen gedrag
Uit onderzoek is gebleken dat er meer vrouwen last hebben van koopverslaving dan mannen. Ik denk dat er ook meer vrouwen blij worden van nieuwe schoenen of kleding dan mannen. Omdat er sprake is van impulsief gedrag, zijn mensen met ADHD gevoeliger voor koopverslaving.

Mogelijke oorzaken van koopverslaving

Gewoon koopgedrag wordt niet zomaar een verslaving. Zoals hierboven al genoemd werd, kan een sombere stemming de aanleiding zijn voor meer aankopen. Als dan even een geluksgevoel volgt, kan dat een reden zijn om weer iets te kopen. De eigenlijke reden verdwijnt niet met de aankoop, dus het sombere gevoel komt terug. En als er geldzorgen bij komen, omdat de aankopen helemaal niet binnen het budget pasten, wordt het steeds moeilijker om een goed gevoel te krijgen.
Een andere oorzaak kan een hele simpele zijn: Gewoon nooit geleerd hebben hoe je met je geld om moet gaan. Wat voor de een logisch is, moet bij de ander aangeleerd worden. Je moet niet meer geld uitgeven dan je ontvangt. Je moet zelfs leren plannen, want je moet ook rekening houden met onverwachte uitgaven. Dus in plaats van geld lenen omdat je iets wil kopen, moet je juist geld sparen.
Een derde reden waardoor koopverslaving kan ontstaan, is de gelegenheid om te shoppen. De gewone winkels hebben langere openingstijden, via internet kan je non-stop winkelen. Er hoeft dus geen bedenktijd meer te zijn, je kan meteen iets kopen. Zelfs als je geen geld meer beschikbaar hebt, kan je op afbetaling of met een creditcard gewoon verder shoppen. Zo kom je van het ene probleem in het andere probleem. Want waar ga je die lening van betalen? In de tussentijd is de verslaving niet vanzelf verdwenen, dus blijft de drang om spullen te kopen. Op die manier word je dus steeds ongelukkiger.

Hoe Kom je van koopverslaving af?

Het belangrijkste om van een verslaving af te kunnen komen, is toegeven dat je verslaafd bent. Dat is moeilijk, want je schaamt je ervoor. Neem iemand in vertrouwen, en praat erover. Dat lucht op, want je staat er niet meer alleen voor.
Als je gaat winkelen, stel het even uit. Probeer na te denken wat je echt moet kopen, en wat je WIL kopen. Kijk of je wel geld hebt om die aankoop te doen, en bedenk hoe graag je het wil kopen. Hoe langer je de aankoop uitstelt, hoe meer kans je hebt dat je het niet eens meer wil.
Maak een lijstje wat je gaat kopen, en dwing jezelf om niets extra te kopen.
Als je merkt dat je niet sterk genoeg in je schoenen staat, vraag dan of iemand met je meegaat. Omdat je al zo lang impulsief aankopen hebt gedaan, gaat het misschien zonder dat je het bewust bent. Dan helpt het, als een vriendin je even bij de les houdt (hoe confronterend dat ook is).
Regel met je bank dat je niet rood kan staan. Een creditcard is een te grote verleiding, gebruik die niet meer! Een debitcard is een veilig alternatief voor een creditcard. Je moet eerst geld op de debitcard boeken, voordat je een betaling kan doen. Je moet dus eerst kijken of je het geld wel kan missen, vervolgens via een online account overboeken en dan pas je aankoop doen. Door deze tussenstap rem je het impulsgedrag af, en bovendien kan je niet meer kopen dan verantwoord is. Een debitcard is voor iedereen, ook als je een negatieve BKR-notering hebt (iets dat bij veel mensen met een koopverslaving het geval is).
Maar naast alle praktische dingen die je kan en moet doen om van je koopverslaving af te komen, is het belangrijk om je beter te gaan voelen. Als je beter in je vel zit, ben je minder gevoelig voor verslavingen. Het is geen schande om hulp te zoeken bij een therapeut, als je het niet op eigen kracht redt.